จิปาถะ
รู้จักรักผู้อื่น
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นิพนธ์ ทวีกาญจน์ ผู้เป็นกัลยาณมิตร*ได้แสดงความคิดเห็นใน จิปาถะ เรื่อง ต่างชนิดกัน มีความตอนหนึ่งที่น่าสนใจ ความว่า “แต่คนก็เป็นสัตว์ชนิดเดียวที่มีเมตตาธรรมค้ำจุนให้โลกอยู่ได้ถ้าขัดเกลาจิต ที่หยาบให้ละเอียดพอ ที่รู้จักรักผู้อื่นที่ไม่ใช่พวกพ้องบ้าง สัตว์ที่ไม่ใช่คนยังรู้จักรักสัตว์อื่นที่ไม่ใช่สัตว์ชนิดเดียวกับตน” ถือเป็นความคิดเห็นที่ลุ่มลึก แสดงให้เห็นถึงความรู้ความเข้าใจถึงแก่นของความจริงแท้ในสรรพสิ่งทั้งหลายอย่างแท้จริง เพราะเพียงคำว่า “รู้จักรักผู้อื่น” เพียงคำเดียว ปัญหาต่างๆจะไม่เกิดขึ้นเลย ซึ่งสอดคล้องกับท่านพุทธทาสภิกขุที่กล่าวไว้ว่า “อาตมารู้สึกว่า คำคำนี้สำคัญที่สุดคือคำว่า รักผู้อื่น ขอร้องให้ท่านทั้งหลายเอาไปพินิจพิจารณาให้ละเอียดที่สุดว่าคำว่า รักผู้อื่น เพียงคำเดียวเท่านั้น จะแก้ปัญหาได้หมดสิ้น และได้กล่าวอีกว่า ศีลทั้งห้าบริสุทธิ์บริบูรณ์ เพราะเหตุเพียงข้อเดียวคือ การรักผู้อื่น”(วิชัย โภคทวี.ศาสนาคริสต์ ในสุนทรียธรรม.2550:13)
ความจริงแล้ว ธรรมชาติของจิตเป็นประภัสสร คือ ผ่องใส บริสุทธิ์ ว่างจากกิเลส เมื่อมีสิ่งที่มากระทบจิตใจ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กายและใจ ทำให้เกิดกิเลส เป็นผลทำให้จิตใจเศร้าหมองซึ่งเกิดจากความโลภะ (อยากได้) โทสะ (ความโกรธ คิดประทุษร้าย) และโมหะ (คือความหลง ไม่รู้ โง่ เขลา) เมื่อกิเลสเกิดขึ้นบ่อยๆก็จะเพิ่มจำนวนมากยิ่งขึ้น กลายเป็นความเคยชิน เป็นจิตที่หยาบ ไม่ละเอียด ดังนั้น จำเป็นต้องขัดเกลาจิตที่หยาบให้ละเอียด และละเอียดพอที่รู้จักรักผู้อื่นที่ไม่ใช่พวกพ้องของตน
ส่วนความคิดเห็นของผู้ช่วยศาสตราจารย์ นิพนธ์ ทวีกาญจน์ ที่ว่า “คนเป็นสัตว์ชนิดเดียวที่มีเมตตาธรรมค้ำจุนโลกอยู่ได้” ผมก็ไม่อยากคิดเลยเถิดไปว่า
คนที่ขาดเมตตาธรรมมากๆที่เรารู้จักกันดี คือ นางแต้ม ตัวละครในหัวใจเปื้อนชอล์กนั้น เป็นสัตว์ชนิดไหนกันแน่?
…..
ศัพท์
*กัลยาณมิตร หมายถึง เพื่อนที่ดี มีความปรารถนาดีต่อกัน เป็นผู้ที่เพียบพร้อมด้วยคุณธรรม มีความตั้งใจประพฤติปฏิบัติธรรม เพื่อยังประโยชน์ให้ถึงพร้อมทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น ผู้สั่งสอนแนะนำ ชักนำไปในหนทางที่ถูกต้องดีงาม
อ้างอิง
ศรีสุรางค์ พูลทรัพย์.บรรณาธิการ(2550).สุนทรียธรรม หลักธรรมเพื่อการอยู่ร่วมโลกเดียวกันอย่างสันติสุข คริสต์ พุทธ ยูดาร์ อิสลาม ฮินดู.กรุงเทพฯ :โครงการจัดพิมพ์คบไฟ