เขาค่อย ๆ วางพวงมาลัยไว้ที่มุมทับหลังด้วยมืออันสั่นเทา พร้อมกับเอ่ยออกมาด้วยเสียงอันสั่นเครือ
“ลุงเจ็กครับ ผมสัญญา ผมจะพาลุงกลับบ้านให้ได้” 

ลุงเจ็ก กู่สวนแตง ตอนที่ 1

ฟ้าสางแล้ว เสียงไก่ยังคงขันขานรับสลับกัน แสงทองเจิดจ้าปรากฏที่ขอบฟ้าด้านทิศตะวันออก รถขนขยะวิ่งมาจอดเก็บขยะจากถังข้างถนนหน้าบ้าน เสียงโยนขยะเข้าไปในรถ คนเก็บขยะตะโกนสั่งโชเฟอร์ว่า “ไป” รถก็วิ่งออกไป เป็นกิจวัตรเกือบทุกเช้าของที่นี่
บุญเพ็ง สูงกระโทก มองออกไปนอกหน้าต่าง ดิกอินทนิลสีม่วงแดงอมชมพูแกมขาวชูช่อเด่นแข่งกับใบ พื้นดินยังชุ่มฉ่ำจากฝนที่ตกหนักมาเมื่อสองสามวันก่อน มะม่วงที่เพิ่งปลูกไว้สำลักน้ำจนทำท่าจะไปไม่รอด แต่ก็ยังยืนหยัดอยู่อย่างอดทน
บุญเพ็ง ตื่นแต่เช้าเป็นปรกติ เขาจะวิ่งเพื่อออกกำลังกายสักรอบสองรอบ เพื่อสุขภาพซึ่งเขามีคำขวัญประจำตัวว่า “สติปัญญาจะไม่มีความหมาย ถ้าร่างกายมีปัญหา”

เมื่อวิ่งเสร็จจึงกลับมาดูแลต้นหมากรากไม้ อาบน้ำอาบท่าเตรียมตัวไปทำงาน “วันนี้สอนแต่เช้าด้วย ต้องรีบไปเตรียมทุกสิ่งทุกอย่างให้พร้อม” เขาคิดไปเรื่อยๆ
บุญเพ็ง สูงกระโทก เป็นครูสอนวิชาศิลปะ วัย 40 เศษ รูปร่างสันทัด ผิวค่อนข้างคล้ำ หน้าตากร้านแดด บ่งบอกว่าเป็นคนท้องถิ่นอีสาน เขาเป็นคนคุยสนุก อารมณ์ดี ศึกษาหาความรู้และพัฒนาการเรียนการสอนให้ทันสมัย มีวิญญาณของความเป็นครูอย่างเต็มเปี่ยม
เมื่อบุญเพ็งไปถึงที่ทำงาน เขาได้รับแฟ็กซ์ ที่ส่งมาจากกรุงเทพฯ เป็นแฟ็กซ์จาก ยุกต์ เพื่อนสนิทที่รู้จักกันมานานหลายปีดีดักแล้ว ยุกต์บอกว่าจะมาบุรีรัมย์ มารถด่วนถึงพรุ่งนี้เช้าประมาณตีสี่ ให้ไปรับที่สถานีรถไฟ
ยุกต์ บอกอยากจะดูสิ่งที่น่าสนใจในตัวเมืองก่อน บ่ายๆ จะไปกู่สวนแตง พัก 1 คืน ช่วยเตรียมการให้ด้วย
บุญเพ็ง อ่านแฟกซ์แล้วพับเก็บใส่กระเป๋า เขาคิดถึงเพื่อนที่จะมาหา ยุกต์ หรือสรยุกต์ ทองไทร ชายไทยวัยเดียวกับเขา รูปรางสูงผอมเกร็ง ผิวเนื้อดำแดง ผมดำหยักศก เขาเป็นคนกรุงเทพฯ ยังเป็นโสด

และยังคงโสดไปอีกนานเพราะยังไม่เคยมีทีท่าว่าจะสละโสดแต่อย่างใด
ยุกต์ จบปริญญาโททางโบราณคดี สถานศึกษาแห่งเดียวที่ผูกขาดการสอนวิชานี้ เรียนจบแล้วเข้าทำงานเลย ทีแรกเป็นลูกจ้างชั่วคราว หาประสบการณ์จากการสำรวจขุดแต่งโบราณสถานไปเรื่อยๆ เมื่อมีอัตราว่าง เขาก็สอบผ่านโดยไม่ยาก แต่ก็ไม่ใช่ง่ายนัก เพราะกว่าจะมีอัตราว่างเขาต้องเป็นลูกจ้างอยู่เกือบ 5 ปี
เมื่อบรรจุแล้ว งานส่วนใหญ่คือการสำรวจแหล่งโบราณคดี ออกแบบการบูรณปฏิสังขรณ์โบราณสถานตามจังหวัดต่างๆ ที่ได้รับมอบหมาย ยุกต์ ทำงานเก่ง ขยันขันแข็ง มีผลงานด้านการขุดแต่งและบูรณะเป็นจำนวนมาก บางแห่งทำได้ดี บางแห่งค่อนข้างแย่ กับ บุญเพ็ง เขามักมีเรื่องขัดแย้งทางความคิดเกี่ยวกับการบูรณปฏิสังขรณ์โบราณสถานอยู่เสมอๆ ที่บุญเพ็งไม่เห็นด้วยอย่างยิ่งก็คือการจำลองทับหลังไปติดตั้งแทนของจริง ในการบูรณะปราสาทน้อยสีชมพู จังหวัดสระแก้ว และนำของจริงมาเก็งไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี แต่นั่นเป็นเรื่องความคิดที่แตกต่าง แต่เพื่อนเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ที่แน่ๆ คือพวกเขาสนใจเรื่องทำนองเดียวกัน

อ่านต่อตอนที่ 2