วันเสาร์ที่ 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566

จิปาถะ เรื่องสั้น เหตุเกิดที่สารขัณฑ์  (ปัญญา)

3

จากนิทานโบราณ ในอุปนิษัท เรื่อง การขจัดความโกรธ ความโลภ ความหลง  ที่พระประชาบดีพระอาจารย์ของเหล่าเทวดา มนุษย์ และอสุร ได้ให้โอวาทกับศิษย์ทุกคนด้วยคำว่า  ทะ นั้น  คำว่า “ทะ” น่าจะหมายถึงความรู้ที่ท่านได้อบรมสั่งสอนศิษย์ของท่าน ทั้งเทวดา มนุษย์ และอสุระ จนจบหลักสูตรแล้ว  ซึ่งท่านทราบว่า ศิษย์แต่ละคนมีสถานะภาพแตกต่างกัน และมาจากสถานที่แตกต่างกัน ดังนั้น จะต้องรู้จักนำความรู้ไปใช้ให้เหมาะสมตามสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันให้เกิดประโยชน์สูงสุด ท่านจึงใช้คำว่า ทะ ซึ่งก็คือความรู้ ที่ศิษย์ทุกคนรู้ว่าจะนำไปใช้อย่างไร เป็นความชาญฉลาดในการคิดค้นของคนโบราณ วิธีนี้การนี้ปัจจุบันก็เอามาปรับใช้ เราจึงมีมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น (ซึ่งตอนนี้หลายแห่งกำลังจะตีกันตาย) นี่เป็นประการแรก

ประการต่อมา  “ทะ” หมายถึงความรู้ เป็นความรู้อย่างเดียวกัน ซึ่งสามารถตีความได้หลากหลาย เช่น เหล่าเทวดา ตีความว่า “ความสำรวมตน”  มนุษย์ตีความว่า “การให้” และอสุระ ตีความว่า “กรุณา” แสดงให้เห็นว่า การตีความ ความรู้นั้น ขึ้นอยู่กับคน หมายความว่า คนดีก็จะตีความเพื่อประโยชน์ส่วนรวมเป็นหลัก ส่วนคนไม่ดีก็จะตีความเพื่อประโยชน์ตน ดังนั้น คำพูดที่พูดไปจะดีหรือไม่ดี  จึงขึ้นอยู่คนฟัง  คำพูดเดียวกัน คนดี มีปัญญา ก็จะตีความไปในทางดีหรือสร้างสรรค์  ส่วนคนไม่ดีก็จะตีความไปในทางร้าย  ดังนั้น ที่ท่านประชาบดีบอกว่า  “เจ้าเข้าใจถูกแล้ว” เป็นการยืนยันว่าพวกท่านเป็นคนดี

ฉะนั้น จิปาถะ เรื่องสั้น เหตุเกิดที่สารขัณฑ์ ซึ่งเป็นนิยาย เป็นเรื่องสั้น ที่สร้างสรรค์ขึ้นจากจิตนาการ ไม่ใช่เรื่องจริง ตัวละครแต่ละตัวล้วนแต่สมมุติขึ้นทั้งนั้น ถ้าคนดี ก็จะอ่านเพื่อความบรรเทิง เพราะมีปัญญา รู้ว่ามันเป็นเพียงเรื่องแต่ง แต่คนไม่ดี ก็จะคิดไปต่างๆนาๆ เพื่อประโยชน์ตน

และนี่เองเป็นเหตุให้ มีการอ้างตัวละครบางตัวในจิปาถะว่าเป็นตน  แต่น่าประหลาดตรงที่ว่า  การอ้างนั้น โดยปกติเขามักจะอ้างเอาสิ่งที่ดี เช่น อ้างว่าเขาเหมือนพระเอกในเรื่องนี้ แต่ปรากฏว่า มีการอ้างว่าเขาเป็นผู้ร้าย  จึงทำให้รู้สึกงง

ถึงตรงนี้ มีเรื่องเล่า วันหนึ่งตัวละครใน ทีวี ชื่อ คุณเด่น ก็แล้วกัน แกแสดงเป็นผู้ร้าย ในบทที่กำหนดให้แกมีพฤติกรรมดุดัน โหดร้าย ทารุณ คนดูก็พากันโกรธเกลียด  เช้าวันหนึ่งคุณเด่นไปซื้อของในตลาดสด แต่ไม่มีแม่ค้าคนไหนขายให้ เพราะเกลียดแก  น่าสงสารคุณเด่นจริงๆ เหตุเพราะเขาแสดงสมบทบาทเกินไป สมน้ำหน้าแก  จิปาถะ ก็เหมือนกัน เสือกเขียนนิยายจนบางคนคิดว่าเป็นเรื่องจริง เลยโดนฟ้องซะ 555 สมน้ำหน้ามึง “คม หักศอก”

…