จิปาถะ
เรื่องสั้น หัวใจเปื้อนชอล์ก เชโรกี 2
228
“ฉันรู้สึกเศร้าและเจ็บปวดกับเรื่องชนเผ่า เชโรกี ที่เธอเล่าให้ฟังจริงๆ” นางแต้มทำตาละห้อยอ้อนคุณชวด
“ฉันไม่เชื่อหรอกว่าเธอจะรู้สึกเศร้าและเจ็บปวดจริงจังอะไร”
สีหน้าของนางแต้มเปลี่ยนเป็นนิ่งสนิทราวกับน้ำในรอยตีนควาย ดวงตากลอกไปมาดูลุกลี้ลุกลน เป็นอาการของคนถูกแทงใจดำ ถามด้วยเสียงบางเบาว่า “เธอรู้ได้อย่างไร”
“การสื่อสารนั้น นอกจากมนุษย์จะใช้ทั้งภาษาพูดและภาษาเขียนแล้ว มนุษย์ยังใช้ภาษาท่าทางด้วย แต่ไม่ว่ามนุษย์จะใช้ภาษาอะไร สิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญมากที่สุด คือ “ความจริงใจ” ถ้าขาดความจริงใจเสียแล้ว เพียงแค่เห็นสายตา ท่าทาง และสำเนียงที่พูด คนฟังก็จะรู้ได้ทันทีว่าคนพูดคิดอย่างไร มีความจริงใจหรือเปล่า ดังความใน “นิราศเดือน” ซึ่งแต่งโดยนายมี หรือหมื่นพรหมสมพัตสร ศิษย์คนหนึ่งของสุนทรภู่ เกิดในสมัยรัชกาลที่ 1 ความว่า
“อันว่ารักเขามักรู้ หูตาบอกเหตุสังเกตง่าย
เจรจาพาทีมีแยบคาย อย่าหมายว่าจะปิดไม่มิดเลย” (อ้างจากสุมิตร คุณานุกร.2519:12)
จากกวีนิพนธ์บทนี้ จะเห็นว่า “หูตาบอกเหตุสังเกตง่าย” เป็นการใช้ภาษาท่าทาง ที่บอกให้รู้ถึงความรู้สึก
ส่วน “เจรจาพาทีมีแยบคาย” เป็นการสื่อสารด้วยภาษาพูด และที่ยกมาอ้างนั้นเป็นการสื่อสารด้วยภาษาเขียน
ที่อธิบายมานี่แหละ คือสิ่งที่ฉันรู้ว่าเธอไม่ได้เศร้าและเจ็บปวดจริงจังอะไร”
229
คุณชวดนี่ ไม่ว่าฉันจะคิดจะพูดหรือแสดงท่าทางอย่างไรเธอก็รู้ไปหมดซะทุกอย่าง ซินะ
ก็ไม่ยากนี่ แค่ดูตาและท่าทางนิดๆหน่อยๆเท่านั้น ก็รู้แล้วว่าเธอคิดอย่างไร
หมายความว่าอย่างไร อธิบายมาซิ
สายตามนุษย์ที่มองหรือจ้องมองสิ่งต่างๆนั้น เป็นเสมือนหน้าต่างของอารมณ์ ซึ่ง อัลแลน พีส.(2521 :103) กล่าวว่า เมื่อมอง “ม่านตาจะขยายออกและหดลงตามท่าทางและอารมณ์ที่เปลี่ยนไปของบุคคล เมื่อบุคคลที่ตื่นเต้นตกใจ ม่านตาของเขาจะขยายออกเป็นสี่เท่าของขนาดปกติ ในทางตรงกันข้ามความโกรธหรืออารมณ์ในด้านลบ จะทำให้รูม่านตาหดเล็กลง ดังที่รู้จักกันทั่วไปว่า “ตารูเข็ม” หรือ “ตางู”
ฉะนั้น บางคนเวลาเจรจาทางธุรกิจจะใส่แว่นตาดำเพื่อปิดบังความคิดของเขาไม่ให้ใครรู้
ที่นี้ฉันก็ต้องหาแว่นตาดำมาใส่นะซิ เธอจะได้ไม่รู้ว่าฉันคิดอย่างไร
ใช่ แต่เธอจะไปเอาแว่นตาที่ไหนล่ะ
แต่นั่นไม่สำคัญหรอก เพราะไม่ว่าเธอคิดหรือทำอย่างไร จะใส่แว่นตาดำ หรือแว่นตาแดง ฉันก็รู้อยู่ดี
เพราะอะไรล่ะ
เพราะฉันรู้จักเธอดี เธอไม่เคยจริงใจกับใคร ฉันรู้ก่อนที่เธอจะอ้าปากพูดด้วยซ้ำ
…….
อัลแลน พีส. แดงดำดี หัวเมงพาน แปล.(2521) วิเคราะห์คนจากภาษาท่าทาง.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อินทรีย์.
สุมิตร คุณานุกร.(2519).ภาษาท่าทาง.กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สถานสงเคราะห์หญิงปากเกร็ด.